DE VADER MET DE PENTIUM

‘Ben je weer een opstel aan het schrijven?’ Laura smeet haar schooltas in de hoek van de kamer en liep door naar de keuken om een glas melk in te schenken.
‘Een kort verhaal, meisje,’ mompelde de vader zonder zijn dochter aan te kijken. Laura zette haar glas op de eettafel en ging tegenover de vader zitten. ‘Dag dochter,’ zei ze. ‘Wat fijn dat je thuis bent. Hoe was het op school?’
Nu had ze wel zijn aandacht. De vader keek haar in ieder geval recht aan. Tussen zijn wenkbrauwen zag ze de diepe denkrimpels die er altijd verschenen als hij geconcentreerd bezig was met iets. Soms was hij zó chagrijnig.
‘Nou, hoe was het op school?’ vroeg de vader.
‘Saai.’ Het was haar standaard antwoord. De vader antwoordde dan standaard dat dat mooi was, want school hoort saai te zijn. Deze keer zei hij dat niet. Zijn blik verdween alweer richting het beeldscherm van zijn laptop.
‘We moeten een opstel schrijven voor Nederlands. Mag ik dat van jou lezen? Misschien krijg ik dan eindelijk wat inspiratie.’ De vader keek haar met grote ogen aan en klapte zijn laptop dicht.
‘Ik denk dat je hier nog te jong voor bent. Later misschien.’ De vader wreef door zijn warrige haren en wendde zijn blik van Laura af.
‘Het gaat zeker over seks. Dat kan ik wel aan, hoor. Ik ben bijna 17!’
‘Juist niet. Deze keer niet. Het heeft niks met seks te maken. Juist niet.’ De vader keek haar nu weer aan. Laura zocht naar de twinkeling in zijn ogen die er normaal was als ze over zijn werk – en vooral over volwassen onderwerpen – spraken. Ze zag hem niet.
‘Wordt het een verhaal voor je bundel? Toe, laat het me lezen.’
‘Dit kan niet in mijn bundel. Het is niet goed. Mensen zullen het niks vinden.’
‘Zal ik dat eens beoordelen? Je hebt niks te verliezen. En je moet niet zo onzeker zijn. Je vorige bundel verkoopt hartstikke goed.’
De handen van de vader bewogen naar de laptop, daarna weer terug naar zijn haardos. ‘Ik heb meer te verliezen dan jij denkt,’ fluisterde hij. Hij klapte de laptop alsnog open en draaide hem om, zodat zijn dochter het scherm kon zien. De vader werkte al jaren met een oude Pentium. Laura grinnikte bij de gedachte aan het grapje dat haar moeder daar altijd over maakte. Vraagt een Brabantse man aan een collega op kantoor: ‘Hedde gij ôk een Pentium?’ Antwoordt de vrouw: ‘Nee, veuls te koud. Ik heb een maillot um.’

Maria had een zware dag achter de rug. Het was natuurlijk op zichzelf al zwaar dat ze zo plotseling afscheid had moeten nemen van haar man, het regelen van dat afscheid vond ze op dit moment nóg zwaarder. Haar dochter Isa leek het allemaal goed aan te kunnen en steunde haar waar ze kon. Toch waren er beslissingen die ze zonder Isa moest nemen. Met haar hoofd in haar handen vroeg ze zich af of ze het juiste had gedaan.
‘Mam, waarom vroeg jij net aan die begrafenisondernemer of hij papa pantykousen en jarretels aan kon geven onder zijn pantalon?’

Grappig, dacht Laura, ik dacht net nog aan panty’s en nu zitten ze in het verhaal. Met jarretels nog wel! En ik moet geloven dat het niet over seks gaat.
‘En, wat vind je?’ vroeg de vader.
‘Ik ben pas net begonnen, pap. Laat me eerst even rustig lezen.’
 
Maria schrok. Ze had haar dochter de kamer niet in horen komen. Dat ze kennelijk iets had opgevangen van haar gesprek met de begrafenisondernemer, was nog schokkender.
‘Ga zitten, meisje,’ zei ze. ‘Ik geloof dat ik je iets moet vertellen. Je vader had dat graag zelf willen doen, maar hij durfde het nog niet. Nu is het te laat, maar ik vind dat je er recht op hebt om het te weten.’
Isa nam plaats op de bank naast haar moeder en keek haar onzeker aan. ‘Wat is er dan?’ vroeg ze?
‘Je vader was eigenlijk pas echt zichzelf als hij eruit zag als een vrouw. Hij voelde zich vrouw en was doodongelukkig met zijn lijf.’

Vanuit haar ooghoek zag Laura dat de vader haar aan zat te staren. Zijn ellebogen had hij op de tafel geplant, zijn kin rustte op zijn handen, die hij tot vuisten gebald had. Zelfs de spieren in zijn bovenarmen bolden op.
‘Wat vind je tot nu toe,’ vroeg hij weer.
‘Je maakt dezelfde fouten als die je mij altijd verwijt,’ begon Laura. ‘Show, don’t tell, weet je wel. Je zegt dat het een zware dag was, je kunt ook schrijven over de dingen die zwaar zijn. En die moeder schrikt. Als ze iets uit haar handen laat vallen, is dat ook meteen duidelijk. Veel beeldender. Vreemd eigenlijk, dat je dat zelf nog niet had gezien.’
‘Ik zei toch dat het slecht is? Je geeft trouwens alleen maar technische feedback, ik wil weten wat je van de inhoud vindt. Aanpassen kan altijd nog. Lees nou maar verder.’ De vader trommelde met zijn vingertoppen op het tafelblad.

Uit de blik van haar dochter kon Maria niet afleiden hoe het nieuws bij haar binnen kwam. Het arme kind had de afgelopen dagen al zo veel te verduren gekregen. Maria had liever gewacht tot het verdriet over haar vader wat gesleten was. Op dit moment kon ze echter niet anders. Hoe moest ze anders haar wens om Pieter met pantykousen op te baren uitleggen.

Vanaf hier werd het verhaal beter, vond Laura. De vader had vast haar moeder in gedachten gehad toen hij Maria beschreef. Laura herkende haar onzekerheid, de liefde voor haar man en ook voor haar dochter. Ze las hoe Maria jaren geleden de verpakking van een lingeriesetje in de kast had gevonden. Lingerie die Maria nooit had gezien, en haar verjaardag en Moederdag waren toch alweer even geleden. Ze had hem ermee geconfronteerd, was bang dat hij er een minnares op na hield. Het was de eerste keer dat Pieter haar in vertrouwen en redelijk beschroomd vertelde dat hij zich af en toe als vrouw verkleedde. Hij had haar uitgelegd dat het voor hem vooral een vorm van ontspanning was. Het had niks met seks te maken, hij voelde zich pas echt zichzelf met het uiterlijk van een vrouw. Nu begreep Laura de opmerking van haar vader van zojuist. Ze werd toch wel benieuwd naar de rest van het verhaal. Vooral naar hoe Isa zou reageren.

Sinds Maria op de hoogte was, sprak ze veel met haar man over zijn gevoelens. De verbondenheid tussen hen groeide. Ze gaf Pieter de ruimte zichzelf te zijn, al bleef dat altijd in het geheim. Af en toe nam ze Isa mee voor een paar dagen weg, om haar man de tijd te geven in ‘zijn eigen kleren’ rond te lopen.
In het verhaal van de vader vertelde Maria het nu allemaal aan Isa. Zonder iets achter te houden. Ze had Pieter gerespecteerd om wie hij was, en ze respecteerde hem ook om wie hij wilde zijn. Steeds vaker zag Maria haar man als vrouw. Ze had gemerkt dat het hem goed deed. De dagen na daarna was hij altijd minder knorrig. Als haar dochter een avond weg was, bereidde ze zich er inmiddels al op voor dat ze zijn hakjes al snel op de houten vloer zou horen tikken. Zijn gezicht was opener en zachter als hij zich getransformeerd had, vond ze. Ze hield nog evenveel van hem als voordat ze zijn geheim kende. Misschien zelfs wel meer. Hij was haar daar dankbaar voor. Het was altijd zijn grote angst geweest haar te verliezen als ze achter zijn geheim zou komen.

‘Hij wilde graag dat jij het ook zou weten, Isa. Voor zijn vrienden en omgeving wilde hij het nog steeds verborgen houden, maar voor jou wilde hij geen geheimen hebben. Hij wist alleen niet hoe je zou reageren. Hij was zo bang dat je hem af zou wijzen. Vertel eens, lieverd, wat vind je ervan nu je het weet?’

De vader zat nog steeds naar Laura te staren. Laura staarde terug.
‘Wat vind je?’ vroeg hij.
‘Ik ben benieuwd hoe het afloopt, hoe Isa reageert,’ zei Laura eerlijk.
‘Daar worstel ik nog mee.’ Laura grinnikte om zijn woordkeuze. ‘Ik hoopte dat jij me daarmee zou kunnen helpen.’
Laura overwoog haar woorden goed voordat ze de vader haar mening gaf. De vader schoof met zijn billen heen en weer op zijn stoel. Hij bleef haar aankijken, één wenkbrauw iets opgetrokken, de frons dieper dan hij ooit geweest was.
‘Ik denk dat Isa reageert zoals ik dat zou doen,’ zei Laura uiteindelijk. De wenkbrauw van de vader ging nog iets verder omhoog.
‘Pap, je mag zijn wie je wilt zijn. Je bent goed zoals je bent. En als je denkt dat ik je hierom af zou wijzen, dan ken je mij slechter dan ik dacht.’
Met de rug van zijn hand veegde de vader een traan onder zijn ogen vandaan. Een zwarte veeg bleef achter.
‘Dat van die Pentium had mama zeker bedacht?’ De vader glimlachte en knikte naar zijn dochter.
‘Je was toch niet van plan eruit te stappen, hè?’ De vader sloeg zijn ogen neer.
‘Pap! Laat me je iets vertellen. Je verhaal is inderdaad slecht. Het is niet spannend, want transgenderschap is nu eenmaal niet spannend. Het is net zo normaal als homoseksualiteit en helemaal van deze tijd. Ik vind het eigenlijk wel cool. Je kunt het wel spannend maken, maar dan moet je het hebben van de manier waarop je het beschrijft. De spanning van de betrokkenen kan het verhaal maken, niet het gegeven alleen.’
De vader schoof de laptop weer naar zich toe en keek naar het scherm. Hij zuchtte diep. ‘Zal ik het maar gewoon deleten?’ vroeg hij.
‘Wat je zelf wilt, pap.’ Laura stond op, liep om de tafel heen en sloeg haar armen om de vader heen. ‘Ik ga naar boven. Even gamen met Sven. Wist je dat hij vroeger Samantha heette? Oh ja, en kijk straks even in de spiegel, ik geloof dat je je mascara gisteren niet helemaal goed hebt verwijderd. Doei!’

De vader wreef met zijn vingers langs zijn ogen, voordat hij zich op zijn stoel achterover liet vallen. ‘Doei, lieve dochter van me’, zei hij zachtjes terwijl de deur naar de gang dicht viel.