Situatie gewijzigd – Synopsis

Situatie gewijzigd is het verhaal van Patricia van Laerhoven, een vijftiger die na bijna twintig jaar huwelijk merkt dat de drang van haar man om zich te uiten als vrouw niet meer te beteugelen is. Aan de hand van scenes, terugblikken, overpeinzingen en anekdotes die getuigen van een realistische, optimistische en vaak humorvolle blik op de wereld, neemt Patricia de lezer mee in de transitie van haar partner. Met korte stukjes achtergrondinformatie geeft ze daarnaast inzicht in alles wat daarbij komt kijken.

Patricia is getrouwd met Koen, die lijdt aan genderdysforie (een sterk gevoel van onvrede met het geslacht waarmee iemand geboren en opgegroeid is). Samen wonen ze in een dorp in Noord-Brabant. Ze hebben een dochter, Floor, die zestien jaar oud is als het verhaal start. Tot dan toe is het voor Koen altijd voldoende geweest zich af en toe, achter gesloten deuren, te kleden als vrouw. Als Patricia er niet bij is. Op een avond in het voorjaar van 2018 kan Koen de behoefte om zich als vrouw te kleden moeilijk bedwingen. Hier start Situatie gewijzigd.

Als lezer krijg je een exclusief kijkje in de wereld van de auteur. Ze laat ongegeneerd zien wat de transitie betekent voor haar relatie en wat het met haar doet. Je voelt mee met de verwondering, de irritaties, de lachwekkende gebeurtenissen, de angst, de twijfels, en bovenal: de liefde.

Het is voor Patricia onwennig om haar partner als vrouw te zien, tegelijkertijd ziet ze wat het met haar partner doet. Hoe die zich ontspant en zichzelf is als vrouw. Vanaf dat moment stimuleert Patricia haar partner om op zoek te gaan naar wat hij echt wil en hoever hij daarin wil gaan. Zelf is Patricia bereid mee te gaan in een transitie; een gelukkige vrouw als echtgenote staat haar meer aan dan de ietwat chagrijnige en gefrustreerde man die haar partner inmiddels is geworden. Toch is Patricia bang voor wat haar allemaal te wachten staat. Voor hoe de buitenwereld zal reageren en hoe ze zich zal voelen in een relatie met een vrouw.

Mede dankzij de slagvaardigheid van Patricia komt de transitie in een stroomversnelling en komt Kim publiekelijk uit de kast. Hoewel vrijwel iedereen in de omgeving van het stel positief reageert op de verandering, krijgt Patricia geregeld te maken met impertinente vragen en grensoverschrijdende opmerkingen. Meestal niet slecht bedoeld, soms wel kwetsend of pijnlijk. In de tussentijd probeert Patricia met vallen en opstaan overeind te blijven in de transitie, die in de praktijk toch een wissel trekt op de relatie. Soms overheersen de liefde voor elkaar en het teamgevoel, soms hebben irritaties en onzekerheid over de nieuwe verhoudingen de overhand. Ook tussen de lakens is het samenspel niet zo vanzelfsprekend als het weleens geweest is. Gelukkig blijven Patricia en Kim steeds met elkaar in gesprek. Ze steken veel energie in het terug op de rails krijgen van hun relatie. Daarbij maakt Patricia zelf een ontwikkeling, een eigen transitie, door: ze leert meer ruimte voor zichzelf te nemen en ontdekt wat voor haar belangrijk is om te (over)leven in een relatie met haar transgender partner. Dit alles resulteert in september 2020 in een huwelijk 2.0, waarmee Patricia en Kim een punt zetten achter de periode die achter hen ligt, een periode die ze als heel intens hebben ervaren, en een nieuwe start maken. Een huwelijk waarmee zij bovendien een punt maken: Patricia en Kim gaan samen door, wat er ook gebeurt: als vrouw en vrouw. Liefde is liefde.

Situatie gewijzigd is gebaseerd op waar gebeurde ervaringen, bestaande personen en locaties. Slechts in enkele gevallen is de naam van een personage geanonimiseerd en een enkele gebeurtenis heeft in werkelijkheid plaatsgevonden ná september 2020. Met haar verhaal hoopt Patricia mensen die in dezelfde situatie zitten inzicht te geven in wat een transitie met je relatie kan doen. Veel aandacht gaat in zo’n situatie uit naar de transgender persoon. Dat die zich beweegt in een zeer gewenste richting terwijl de partner meegaat in een richting die vraagt om allerlei concessies, wordt niet altijd gezien. Niet door de trans persoon, niet door de omgeving en bij aanvang is de impact voor de partner zelf ook nog niet inzichtelijk. Dit boek is dan ook bedoeld voor partners en voor trans personen die binnen een relatie een transitie aangaan, voor hun omgeving. En voor iedereen die gewoon heel nieuwsgierig is naar wat zo’n transitie allemaal betekent voor een stel. Patricia beschrijft namelijk ook de aspecten van het traject waarnaar je normaal gesproken niet zou vragen. Uiteraard met toestemming van haar partner.